Στην επενδυτική βαθμίδα Ba3 κράτησε την Ελλάδα ο οίκος αξιολόγησης Moody’s, που αναβάθμισε ωστόσο την προοπτική της χώρας από σταθερή σε θετική.
«Οι κυριότεροι παράγοντες για τη μεταβολή των προοπτικών σε θετικές είναι οι προοπτικές μιας περιόδου υψηλότερης ονομαστικής αύξησης του ΑΕΠ σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία, εν μέρει αποτέλεσμα της βελτίωσης της διακυβέρνησης και των αποτελεσματικών μεταρρυθμίσεων του παρελθόντος στον οικονομικό και τραπεζικό τομέα, οι οποίες αποδίδουν πιο ορατά καρπούς» εξηγεί στην ανακοίνωσή της η Moody’s. «Σε συνδυασμό με τη συνεχή δέσμευση για υγιή δημοσιονομικά μεγέθη που υποστηρίζονται από την εφαρμογή δημοσιονομικών μέτρων, η υψηλότερη αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ θα συμβάλει σε σημαντική μείωση της επιβάρυνσης του χρέους της Ελλάδας τα επόμενα χρόνια.»
Όπως εξηγεί ο οίκος αξιολόγησης, παρά τη βελτίωση του πιστωτικού προφίλ της Ελλάδας, η χώρα αντιμετωπίζει συνεχιζόμενες προκλήσεις, που ουσιαστικά την κράτησαν εκτός επενδυτικής βαθμίδας.
«Ειδικότερα, περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στους τομείς της δικαιοσύνης, της εκπαίδευσης, του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και των αγορών εργασίας θα στήριζαν μια υψηλότερη αξιολόγηση» αναφέρει η ανακοίνωση. «Επιπλέον, η επιβάρυνση του δημόσιου χρέους παραμένει πολύ υψηλή και υποστηρίζεται από τους επίσημους πιστωτές, ενώ οι μελλοντικές βελτιώσεις και η πλήρης επιστροφή στη χρηματοδότηση με βάση την αγορά προϋποθέτουν τη διατήρηση μεγάλων πρωτογενών πλεονασμάτων για τα επόμενα χρόνια.»
Προοπτικές δυναμικής ανάπτυξης
Η Moody’s εκτιμά ότι τα επόμενα χρόνια, η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ της Ελλάδας θα υποστηριχθεί από τις επενδύσεις, τόσο μέσω των κεφαλαίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και από ιδιωτικές επενδύσεις. Μαζί με βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και της βελτίωσης της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα και της δικαιοσύνης, αυτό είναι πιθανό να αυξήσει τη δυνητική ανάπτυξη στο 2% έως 3% κατά την επόμενη πενταετία και να στηρίξει τη μακροπρόθεσμη δυνητική ανάπτυξη.
«Η Ελλάδα ανέκαμψε γρήγορα από την πανδημία και αντιμετώπισε καλά την ενεργειακή κρίση, αναδεικνύοντας τη συνολική οικονομική της ανθεκτικότητα» σημειώνει η Moody’s. «Το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 5,9% το 2022, μετά από 8,4% το 2021. Η ισχυρή ανάπτυξη οφείλεται κυρίως στον πολύ ισχυρό τουρισμό, την εγχώρια κατανάλωση και τις επενδύσεις. Η καλύτερη ενεργειακή κατάσταση στην Ευρώπη θα στηρίξει την ανάπτυξη στην Ελλάδα, την οποία η Moody’s προβλέπει σε περίπου 1,8% το 2023 και το 2024, κυρίως λόγω της εύρωστης κατανάλωσης και της συνεχιζόμενης ισχυρής αύξησης των επενδύσεων.»
Οι δημόσιες επενδύσεις αναμένεται να ανέλθουν σε 14 δισεκατομμύρια ευρώ κατά τη διάρκεια του 2023-26.
Η Moody’s αναμένει ονομαστική αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ περίπου 4-6% τα επόμενα χρόνια.
Τα «μελανά» σημεία
Τα σχετικά υψηλά επίπεδα πλούτου της Ελλάδας εξισορροπούνται από το μέτριο μέγεθος της οικονομίας και το εξίσου μέτριο επίπεδο οικονομικής διαφοροποίησης και πολυπλοκότητας. Τα ποσοστά ανεργίας έχουν μειωθεί, αλλά η ανεργία των νέων παραμένει υψηλή και η «μαύρη οικονομία» εξακολουθεί να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία, σημειώνει ο οίκος αξιολόγησης.
Η εισοδηματική ανισότητα είναι πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ και το ποσοστό των ατόμων που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας είναι συγκριτικά υψηλό. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει επίσης ένα ιδιαίτερα δυσμενές δημογραφικό προφίλ, το οποίο θα επιβαρύνει τη δυνητική ανάπτυξη.
Παρά τις σημαντικές βελτιώσεις τα τελευταία δέκα χρόνια, η αξιολόγηση της Moody’s για τη θεσμική ισχύ της Ελλάδας εξακολουθεί να επηρεάζεται αρνητικά από την αναδιάρθρωση του χρέους του ιδιωτικού τομέα από την κυβέρνηση το 2012. Ο έλεγχος της διαφθοράς και η βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος παραμένουν ένας τομέας που αποτελεί πρόκληση, με αρνητικές επιπτώσεις στο επιχειρηματικό και επενδυτικό περιβάλλον.
Η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να έχει ένα από τα υψηλότερα βάρη χρέους παγκοσμίως κατά τα επόμενα 3-5 έτη, παρά την αναμενόμενη σημαντική μείωση.
Η ευαισθησία της Ελλάδας στον κίνδυνο εκδήλωσης γεγονότων εξακολουθεί να καθορίζεται από τους κινδύνους που σχετίζονται με τον τραπεζικό τομέα. Παρά τις σημαντικές βελτιώσεις εξακολουθούν να υπάρχουν αδυναμίες που σε συνδυασμό με το σχετικά μεγάλο μέγεθος δημιουργούν μια μεγάλη δυνητική ενδεχόμενη υποχρέωση που θα μπορούσε να αποκρυσταλλωθεί στον ισολογισμό της κυβέρνησης. Η ευνοϊκή διάρθρωση του δημόσιου χρέους, που χαρακτηρίζεται από μια μακρά μέση διάρκεια μέχρι τη λήξη περίπου 20 ετών, σε συνδυασμό με το μεγάλο ταμειακό απόθεμα της Ελλάδας αποτελούν σημαντικούς παράγοντες μετριασμού και θωρακίζουν το πιστωτικό προφίλ από την άνοδο των επιτοκίων.
Κίνδυνος υποβάθμισης από πολιτική αβεβαιότητα
Ο οίκος αξιολόγησης Moody’s διαβεβαιώνει ότι η «συνέχιση των οικονομικών πολιτικών και η δέσμευση για δημοσιονομική εξυγίανση» θα οδηγήσουν σε αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας.
Παράλληλα, όμως, προειδοποιεί ότι «μια παρατεταμένη περίοδος αυξημένης πολιτικής αβεβαιότητας που παραπέμπει σε πιθανή αντιστροφή της πολιτικής πορείας που παρατηρήθηκε τα τελευταία χρόνια, επιβαρύνοντας το επιχειρηματικό κλίμα και τις επενδύσεις θα μπορούσε να μεταβάλει τις προοπτικές σε σταθερές».
Επίσης, μια διαρκής, ουσιαστική επιδείνωση της δημοσιονομικής θέσης της κυβέρνησης σε συνδυασμό με μια απότομη επιδείνωση της υγείας του τραπεζικού τομέα θα προκαλούσε αρνητική αξιολόγηση. Μια κλιμάκωση της γεωπολιτικής κατάστασης στην Ευρώπη με τη συμμετοχή του ΝΑΤΟ θα οδηγούσε επίσης πιθανότατα σε πτωτικές πιέσεις στην αξιολόγηση.