Την άποψη ότι φέτος τον χειμώνα η Ευρώπη τα πήγε καλά στη διαχείριση της ενεργειακής κρίσης διατυπώνει ο Γενικός Διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, Φατίχ Μπιρόλ.
Μιλώντας στην απεσταλμένη του euronews στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός της Ελβετίας, Φαίη Δουλγκέρη, ο κ. Μπιρόλ εξηγεί πως φέτος υπάρχει ακόμα λίγο φυσικό αέριο από την Ρωσία, έγιναν εισαγωγές από τις αγορές LNG και οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν είναι πιο ήπιες σε σχέση με τα συνηθισμένα.
Προειδοποιεί ότι ο επόμενος χειμώνας, «μπορεί να αποτελέσει πρόκληση», χωρίς ωστόσο να χάνει την αισιοδοξία του ότι «αργά αλλά σταθερά η Ευρώπη θα σταθεί στα πόδια της στο θέμα της ενέργειας».
Σε αντίθεση μάλιστα με την άποψη που έχουν πολλοί, φαίνεται πως οι εξελίξεις στην Ουκρανία και οι συνέπειες του πολέμου έδωσαν τελικά ώθηση στην προώθηση των εναλλακτικών πηγών ενέργειας.
Η πλήρης συνέντευξη του Φατίχ Μπιρόλ στο euronews είναι η ακόλουθη.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Ο κόσμος περνάει μερικές πολύ δύσκολες ώρες αυτή τη στιγμή και ο ενεργειακός χάρτης επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από αυτή την κατάσταση. Είπατε ότι αυτή η κατάσταση, η κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην ενέργεια καθιστά αυτόν τον χειμώνα πολύ δύσκολο για όλους. Αλλά είπατε ότι η επόμενη χρονιά θα είναι ακόμη πιο δύσκολη και ότι πρέπει να προετοιμαστούμε για αυτό. Πώς λοιπόν μπορεί να προετοιμαστεί μια χώρα για όλο αυτό; Και γιατί πιστεύετε ότι θα εξελιχθούν έτσι τα πράγματα;
Φατίχ Μπιρόλ, γενικός διεθυντής Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας: Αυτόν το χειμώνα, στην Ευρώπη, μπορεί να τα έχουμε καταφέρει διότι, καταρχάς, οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη κατάφεραν να λάβουν πολύ καλές αποφάσεις, όπως η αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ηλιακής και αιολικής ενέργειας. Ορισμένες χώρες κατέβαλαν τεράστιες προσπάθειες για να περιορίσουν τη χρήση φυσικού αερίου στα κτίρια και στη βιομηχανία και ορισμένες χώρες αποφάσισαν να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής των πυρηνικών σταθμών για παραγωγή ηλεκτρισμού, όπως η Γερμανία και το Βέλγιο. Και επιπλέον, ήμασταν λίγο τυχεροί στην Ευρώπη. Είχαμε έναν ήπιο χειμώνα. Όλα αυτά βοήθησαν. Όμως πιστεύω ότι o επόμενος χειμώνας μπορεί να είναι πιο δύσκολος από τον φετινό χειμώνα, για τον εξής λόγο: Φέτος τον χειμώνα, τους τελευταίους μήνες, έχουμε ακόμα λίγο φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Όχι τόσο όσο στο παρελθόν, αλλά έχουμε ακόμα. Και φέτος μπορεί να μην συμβαίνει. Αλλά μπορεί να διακοπεί το ρωσικό φυσικό αέριο. Το δεύτερο είναι πως η Ευρώπη εισήγαγε πολύ φυσικό αέριο από τις παγκόσμιες αγορές, από τις αγορές LNG, επειδή υπήρχε πολύ φυσικό αέριο και η Κίνα, ο μεγαλύτερος εισαγωγέας φυσικού αερίου, βρισκόταν σε πολύ κακή κατάσταση λόγω της COVID-19 και δεν εισήγαγε μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου. Έτσι, υπήρχε χώρος για την Ευρώπη προκειμένου να πάρει φυσικό αέριο.
Η Κίνα όμως τώρα ανοίγει και η οικονομία αναπτύσσεται. Επομένως, έχουμε την Ευρώπη ως ένα πολύ ισχυρό ανταγωνιστή στην αγορά φυσικού αερίου από τις παγκόσμιες αγορές όπως η Κίνα. Και τέλος, μπορεί ο καιρός να μην είναι πάντα τόσο καλός του χρόνου. Συνδυάζοντας λοιπόν αυτά τα τρία δεδομένα: την απουσία ρωσικού αερίου, την επιστροφή της Κίνας ως δυνατό εισαγωγέα φυσικού αερίου, και τις καιρικές συνθήκες που μπορεί να επιστρέψουν στα κανονικά επίπεδα… Όλα αυτά, μπορεί κάλλιστα να σημαίνουν ότι ο επόμενος χειμώνας ίσως να είναι πιο δύσκολος.
Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να πιέσουμε για χρήση των ανανεώσιμων πηγών πολύ πιο έντονα και οι χώρες μπορεί να σκεφτούν να συνεχίσουν με την πυρηνική ενέργεια, να εξοικονομήσουν φυσικό αέριο στα κτίρια και οπουδήποτε αλλού και να προσπαθήσουν να αποκτήσουν περισσότερο φυσικό αέριο από τη Νορβηγία, από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Αζερμπαϊτζάν και άλλες χώρες.
Επομένως, ο επόμενος χειμώνας θα αποτελέσει μια πρόκληση, Αλλά μετά, αργά αλλά σταθερά, η Ευρώπη θα σταθεί στα πόδια της στο θέμα της ενέργειας.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Πώς πιστεύετε λοιπόν ότι οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν αυτή τη δύσκολη μέχρι τώρα κατάσταση;
Φατίχ Μπιρόλ, γενικός διεθυντής Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας: Νομίζω ότι η Ευρώπη επιδεικνύει πολύ καλή διαχείριση. Δεν ήταν μια εύκολη δουλειά για την Ευρώπη, διότι υπήρχε υπερβολική ενεργειακή εξάρτηση από μία και μόνο χώρα, επί δεκαετίες. Δεν μπορείς να επιλύσεις το πρόβλημα σε μερικούς μήνες. Όμως παρά την πολύ δύσκολη κατάσταση, οι ευρωπαϊκές χώρες πέρασαν πολύ καλά το τεστ, κατά την άποψή μου, με τη βοήθεια του καλού καιρού. Και ελπίζω ότι αυτή η σταθερή θέση της Ευρώπης του να είναι πολύ ευκίνητη, όσον αφορά την αντιμετώπιση αυτής της ενεργειακής κρίσης θα συνεχιστεί και φέτος.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Τι πιστεύετε για την απόφαση των χωρών της Δύσης να θέσουν πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου; Πιστεύετε ότι αυτό θα έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα ή μπορεί να έχει πραγματικά αρνητικές συνέπειες στις αγορές;
Φατίχ Μπιρόλ, γενικός διεθυντής Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας: Νομίζω ότι η Ευρώπη και πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο- η διεθνής κοινότητα- ήθελαν να δώσουν μια απάντηση στη ρωσική επιθετικότητα, σε πολιτικό επίπεδο. Και μια από αυτές ήταν το πλαφόν.
Έτσι επιβλήθηκε το πλαφόν. Για την ώρα, δεν έχουμε δει καμιά αρνητική συνέπεια σε ό,τι αφορά την σταθερότητα των αγορών πετρελαίου. Το ρωσικό πετρέλαιο πωλείται ακόμα στην Κίνα, την Ινδία και μερικές άλλες χώρες με μειωμένες τιμές.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Η ενεργειακή κρίση είχε ως αποτέλεσμα να δοθεί ώθηση στη μετάβαση προς την καθαρή ενέργεια;
Φατίχ Μπιρόλ, γενικός διεθυντής Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας: Νομίζω ότι (παρείχε ώθηση) σε αντίθεση με το τι μπορεί να πιστεύουν κάποιοι άνθρωποι. Στην πραγματικότητα υπήρξε επιτάχυνση προς την καθαρή ενέργεια, διότι οι χώρες έχουν κατανοήσει, οι κυβερνήσεις έχουν κατανοήσει ότι δεν πρέπει να βασιζόμαστε στις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη μία χώρα ή την άλλη. Πρέπει να ενισχύσουμε τις δικές μας πηγές ενέργειας και επομένως η ανανεώσιμη ενέργεια, πχ. στην Ευρώπη αυξήθηκε το 2022 και θα αυξηθεί το 2023 σε επίπεδα ρεκόρ.
Οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων αυξάνονται πολύ. Και ταυτόχρονα το ενδιαφέρον για τις αντλίες θερμότητας που θα βελτιώσουν την απόδοση των κτιρίων είναι πολύ- πολύ ισχυρό στην Ευρώπη.
Επομένως, αυτό που βλέπω, όταν κοιτάζω προσεκτικά τους αριθμούς, είναι πως η τρέχουσα ενεργειακή κρίση έδωσε μια επιπλέον ώθηση στη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Υπάρχουν λοιπόν αριθμητικά στοιχεία; Για παράδειγμα, εάν οι χώρες αρχίσουν να επιταχύνουν τώρα, τις δράσεις τους για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πότε πιστεύετε ότι θα είναι έτοιμες; Πότε θα έχουν κάνει αρκετά για να εξαρτώνται, όχι κατ’ ανάγκη αποκλειστικά αλλά πολύ από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας;
Φατίχ Μπιρόλ, γενικός διεθυντής Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας: Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αυξάνονται πολύ έντονα, σε ιστορικά επίπεδα στην Ευρώπη. Πέρυσι καταγράφηκαν επίπεδα ρεκόρ, και το 2023 αναμένουμε κι άλλο ρεκόρ. Ο κύριος λόγος είναι υπήρχαν ήδη πολλά σχέδια στα σκαριά. Αλλά για να εφαρμόσουμε, να υλοποιήσουμε αυτές τις μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας υπήρχε ανάγκη για μακροχρόνια επεξεργασία λόγω των θεμάτων αδειοδότησης. Πολλές χώρες έχουν απλοποιήσει τις διαδικασίες και τις έχουν κάνει συντομότερες και περιμένω ότι αυτά τα βήματα που έκαναν οι κυβερνήσεις όπως επίσης και οι Βρυξέλλες, με επικεφαλής την πρόεδρο Φον ντερ Λάιεν θα βοηθήσουν στην επιτάχυνση της υλοποίησης έργων για ανανεώσιμες πηγές στην Ευρώπη και θα δώσουν ένα δυνατό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις ευρωπαϊκές χώρες.