«Υπάρχουν απαιτήσεις της Τουρκίας που δεν μπορούμε να υλοποιήσουμε». Αυτό υπογραμμίζει ο υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας, Τομπίας Μπίλστρομ, αναφερόμενος στο αίτημα της Άγκυρας να εκδοθούν περίπου 100 άνθρωποι, με δεδομένο ότι υπάρχει αρνητική απόφαση της σουηδικής δικαιοσύνης. Όπως εξηγεί ο επικεφαλής της σουηδικής διπλωματίας, στη χώρα υπάρχει ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και η κυβέρνηση δεν μπορεί να πει στους δικαστές τι να κάνουν.
Ο κ. Μπίλστρομ αναφέρεται στον πόλεμο στην Ουκρανία σημειώνοντας ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για την στήριξη του Κιέβου και μιλά για τις σχέσεις της Ευρώπης με τις ΗΠΑ, υπό το πρίσμα της αμερικανικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, που αποτελεί αγκάθι ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Η χώρα σας ανέλαβε πρόσφατα την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αυτές δύσκολες στιγμές. Ποιές είναι οι βασικές προτεραιότητες της σουηδικής προεδρίας;
Τομπίας Μπίλστρομ, Υπ. Εξωτερικών Σουηδίας: Η πρώτη και κύρια προτεραιότητα στον τομέα των διεθνών θεμάτων και εκείνων της ασφάλειας είναι φυσικά η στήριξη της Ουκρανίας ώστε να καταφέρει να νικήσει στο πεδίο ενάντια στη ρωσική επιθετικότητα. Πιστεύουμε ότι έχουν γίνει πολλά.
Υπάρχουν όμως περισσότερες ανάγκες που πρέπει να ικανοποιηθούν για να διατηρηθεί πολιτικά η Ουκρανία, οικονομικά και ανθρωπιστικά, φυσικά και στρατιωτικά.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Πρόσφατα είπατε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι προετοιμασμένη για έναν μακροχρόνιο πόλεμο στην Ουκρανία και ότι θα κάνει οτιδήποτε χρειάζεται για να βοηθήσει την Ουκρανία. Πώς βλέπετε να τελειώνει αυτός ο πόλεμος;
Τομπίας Μπίλστρομ, Υπ. Εξωτερικών Σουηδίας: Αυτή τη στιγμή, το πιο σημαντικό είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτός ο πόλεμος έχει μόνο ένα αποτέλεσμα, και αυτό είναι η επανίδρυση της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας. Μόνο η Ουκρανία, που είναι το θύμα της ρωσικής επιθετικότητας, μπορεί να αποφασίσει ποιά είναι η ώρα να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Καμία άλλη χώρα δεν μπορεί να πάρει αυτή την απόφαση εξ ονόματος του ουκρανικού λαού που τελικά έχει θυσιάσει πολλά σε αυτόν τον πόλεμο και που χρειάζεται την κοινή μας, υποστήριξη εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και αυτός είναι ο στόχος της σουηδικής προεδρίας: να φροντίσει να έχει η Ουκρανία νίκες στο πεδίο της μάχης, κάτι που ήδη συμβαίνει, αλλά να μπορέσει να ανακτήσει την επικράτεια της.
Άλλωστε, αγωνίζονται επίσης για όλους εμάς, διότι η ουσία αυτής της σύγκρουσης είναι η αμφισβήτηση της κυριαρχίας των μικρών κρατών και του δικαιώματος να λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με την ασφάλεια τους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ξεκίνησε αυτός ο πόλεμος.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Είπατε λοιπόν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κάνει ήδη αρκετά, αλλά χρειάζεται να κάνει πολλά περισσότερα. Ποιά είναι αυτά;
Τομπίας Μπίλστρομ, Υπ. Εξωτερικών Σουηδίας: Πρώτα απ ‘όλα, πρέπει να διατηρήσουμε αυτά που έχουμε ήδη κάνει, δηλαδή να συνεχίσουμε την οικονομική στήριξη, την μακροοικονομική στήριξη, έτσι ώστε η Ουκρανία να μπορεί να ανταπεξέλθει και να επιβιώσει ως έθνος. Και αυτό σημαίνει να μπορεί να πληρώνει συντάξεις, να μπορεί να έχει ένα κράτος που λειτουργεί. Δεύτερον, πρέπει να προσέξουμε την ανθρωπιστική πλευρά. Με τόσους πολλούς Ουκρανούς, που έχουν μείνει αφημένοι και θλιμμένοι για πολλά πράγματα σε αυτόν τον τρομερό χειμώνα, αυτό είναι ένα γεγονός. Επίσης απαιτούνται οικονομικές προσπάθειες, πολιτικές προσπάθειες που είναι προφανείς. Πρέπει να σταθούμε δίπλα στην Ουκρανία στη μάχη και να δείξουμε στον υπόλοιπο κόσμο ότι και η Ουκρανία παλεύει για εμάς, για όλους μας, για το δικαίωμα να λαμβάνουμε τις δικές μας αποφάσεις σχετικά με την ασφάλεια μας και για εκείνους με τους οποίους θέλουμε να συνεργαζόμαστε.
Και τέλος, υπάρχει και μια στρατιωτική συνιστώσα, αλλά πρέπει να μπορούμε να προμηθεύουμε και να παρέχουμε περισσότερη στρατιωτική βοήθεια. Τα τελευταία μηνύματα που έρχονται από πρωτεύουσες όπως το Βερολίνο, όπως το Παρίσι, το Λονδίνο, για νέες προσπάθειες και περισσότερο στρατιωτικό υλικό είναι ενθαρρυντικά.
Πρέπει όμως να γίνουν περισσότερα. Και πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτός θα είναι ένας μακροχρόνιος πόλεμος και πρέπει να είμαστε εκεί, συνεχώς στο πλευρό της Ουκρανίας.
Και πάλι, σε αυτόν τον πόλεμο, είναι πολύ σημαντικό ότι πρέπει να διατηρήσουμε και ίσως να ενισχύσουμε την υπερατλαντική συμμαχία.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Όμως, μήπως πιστεύετε ότι οι εμπορικές εντάσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και τις Βρυξέλλες για τον νόμο IRA μπορεί να επηρεάσουν αυτή τη συμμαχία;
Τομπίας Μπίλστρομ, Υπ. Εξωτερικών Σουηδίας: Πρώτα από όλα, νομίζω ότι πρέπει να κάνουμε έναν διαχωρισμό. Ο νόμος IRA είναι ένα θέμα για το οποίο πρέπει να μιλήσουμε. Σίγουρα υπάρχουν καλές διαπραγματεύσεις και συζητήσεις σε εξέλιξη. Η απόφαση λίγο πριν τα Χριστούγεννα από την κυβέρνηση Μπάιντεν, που ανακοίνωσε για τους κατασκευαστές στην Ευρώπη ότι μπορεί να υπάρξει εξαίρεση για αυτούς από τον νόμο IRA για τη μείωση του πληθωρισμού είναι ένα καλό σημάδι.
Αλλά δεν βλέπω απαραίτητα τη σύνδεση γιατί νομίζω πρώτα και κύρια, ότι η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει την ποσότητα των χρημάτων και την υποστήριξη που παρέχει στην Ουκρανία προκειμένου να επέλθει ισορροπία σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο αμερικανικός λαός, έχει παράσχει πολύ περισσότερο στρατιωτικό υλικό και εξοπλισμό αλλά και χρήματα στην Ουκρανία. Και αυτό είναι κάτι που πρέπει να λάβουμε υπόψη.
Δεν λέω ότι πρέπει να κάνουμε λιγότερα, ή οι Αμερικανοί να κάνουν λιγότερα. Πρέπει να κάνουμε περισσότερα και οι δύο.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Σε αυτή την δύσκολη εποχή, η Σουηδία αποφάσισε να μπει στο ΝΑΤΟ. Έτυχε πολύ θερμής υποδοχής από τα μέλη της Συμμαχίας. Όμως βρήκατε ένα εμπόδιο με την Τουρκία. Πώς πάνε οι διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα;
Τομπίας Μπίλστρομ, Υπ. Εξωτερικών Σουηδίας: Πρώτα από όλα η απόφαση της Σουηδίας και της Φινλανδίας να προσχωρήσουν στο ΝΑΤΟ είναι, φυσικά, κρίσιμης σημασίας για την προστασία και την ασφάλειά μας. Και είναι πολύ ενθαρρυντικό να βλέπεις ζεστό καλωσόρισμα από όλη την οικογένεια του ΝΑΤΟ για την αίτησή μας, που έχει επικυρωθεί από τους διάφορα κοινοβούλια και το αμερικανικό Κογκρέσο με ταχύτητα ρεκόρ. Αυτό δεν έχει ξαναγίνει. Είναι αλήθεια ότι το κοινοβούλιο της Τουρκίας είναι ένα από εκείνα- – το άλλο είναι της Ουγγαρίας- που πρέπει να την επικυρώσουν. Αναμένουμε, αλλά η Ουγγαρία θα πρέπει να ξεκινήσει τον Φεβρουάριο. Παραμένει το κοινοβούλιο της Τουρκίας. Η υπόθεση της επικύρωσης από το τουρκικό κοινοβούλιο στηρίζεται στο τριμερές μνημόνιο, που υπογράφηκε στην Σύνοδο Κορυφής στη Μαδρίτη πέρυσι μεταξύ Σουηδίας, Φινλανδίας και Τουρκίας.
Και πιστεύουμε ότι έχουμε εκπληρώσει τα περισσότερα από τα στοιχεία της λίστας και πλησιάζει η ώρα που το τουρκικό κοινοβούλιο πρέπει να ξεκινήσει την επικύρωση της αίτησης της Σουηδίας και της Φινλανδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Όμως η Άγκυρα υποστηρίζει ότι κι άλλες προϋποθέσεις πρέπει να υλοποιηθούν από τη Σουηδία προκειμένου να υπογράψει η Τουρκία. Τι μπορεί να γίνει για αυτό;
Τομπίας Μπίλστρομ, Υπ. Εξωτερικών Σουηδίας: Στο μνημόνιο υπάρχουν κάποιες ρήτρες που συνδέονται με νομοθετικές αλλαγές. Στη Σουηδία βρίσκονται σε εξέλιξη και θα περάσουν την Άνοιξη και θα τεθούν σε ισχύ. Υπήρξαν και ορισμένα θέματα που παρατηρήθηκαν σε σχέση με την εξαγωγή αμυντικού υλικού, τα οποία επίσης αντιμετωπίζονται. Μετά υπήρξαν κάποιες απαιτήσεις που δεν θα μπορέσουμε να τις εκπληρώσουμε. Συνδέονται, φυσικά, με την έκδοση προσώπων.
Στην Σουηδία έχουμε ανεξαρτησία των δικαστικών αρχών και η κυβέρνηση δεν μπορεί να πει σε έναν δικαστή τι να κάνει. Και αυτό σημαίνει ότι εάν ένας δικαστής, όπως συνέβη εν προκειμένω σε κάποιες περιπτώσεις, ανακοινώσει την ετυμηγορία του, σύμφωνα με την οποία δεν μπορεί να εκδοθεί κάποιο άτομο, αυτή η ετυμηγορία ισχύει και δεν θα μπορέσουμε να την αλλάξουμε. Αυτό έχει επίσης κοινοποιηθεί πολύ ξεκάθαρα στην τουρκική κυβέρνηση και βρισκόμαστε σε διάλογο σχετικά με την εκπλήρωση αυτών των σημείων του μνημονίου.