Νέα δεδομένα στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου δημιουργεί η καταρχήν συμφωνία Ισραήλ – Λιβάνου[1] που διευθετεί τη δεκαετή μεταξύ τους διαμάχη για μία περιοχή 860 τετραγωνικών χιλιομέτρων στα σύνορα των μεταξύ τους ΑΟΖ.
Ισραήλ και Λίβανος κατέληξαν στη συμφωνία μετά από ισχυρή διαμεσολάβηση των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο αρχηγός της Χεζμπολάχ, Sayyed Hassan Nasrallah, δήλωσε ότι δε θα σχολιάσει τη συμφωνία έως τις επίσημες υπογραφές.
Τη συμφωνία, λεπτομέρειες της οποίας δεν έχουν δημοσιοποιηθεί, χαιρέτησε η Κύπρος,[2] τονίζοντας ότι συμβάλλει στη δημιουργία συνθηκών σταθερότητας και ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο Marc Ayoub, ενεργειακός αναλυτής στο Ινστιτούτο Δημόσιας Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων του Λιβάνου εξηγεί πώς οι δύο πλευρές κατέληξαν σε συμφωνία και πώς αυτή θα βοηθήσει και την Ευρώπη.
Αυτή η συμφωνία μεταξύ του Ισραήλ και του Λιβάνου χαιρετίστηκε ως ιστορική συμφωνία. Είναι όμως βιώσιμη; Ρωτάω, δεδομένου ότι στο Λίβανο το πολιτικό κράτος είναι εύθραυστο και στο Ισραήλ θα γίνουν εκλογές σε λίγες εβδο μάδες.
Marc Ayoub: «Κατά τη γνώμη μου, νομίζω ότι αυτή τη συμφωνία την ήθελαν και τα δύο μέρη. Όλες οι πολτικές δυνάμεις πίεζαν προς την επίτευξη αυτής της συμφωνίας. Από την πλευρά του Λιβάνου, δεν υπάρχει καμία βούληση να υπαναχωρήσουν αργότερα από αυτή τη συμφωνία. Το πιο, ας πούμε, κρίσιμο είναι αυτό που συμβαίνει τώρα στο Ισραήλοι οι εκλογές τον επόμενο μήνα.
Όποιος και αν έρθει στην εξουσία, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου ή κάποιος άλλος, έχουν δηλώσει ότι μόλις βρεθει ξανά στην εξουσία, θα καταργήσει την υπογραφή του Ισραήλ σε αυτή τη συμφωνία.
Είναι ένα εσωτερικό θέμα του Ισραήλ.
Αυτή η συμφωνία, ανεξάρτητα και πάλι από τις λεπτομέρειες, αφαιρεί κάθε πολιτικό και γεωπολιτικό περιορισμό στο Λίβανο, ώστε να προχωρήσει στην εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου.»
Η συμφωνία έρχεται την ώρα που η Ευρώπη αγωνίζεται να διασφαλίσει τον ενεργειακό της εφοδιασμό. Πιστεύετε ότι θα βοηθήσει τις ευρωπαϊκές χώρες; ή μήπως τα πρακτικά της αποτελέσματα θα έρθουν πολύ αργά;
Marc Ayoub: «Πιστεύω ότι ένα από τα κύρια εναύσματα για να επιτευχθεί αυτή η συμφωνία είναι αυτή η τεράστια ευρωπαϊκή ανάγκη για φυσικό αέριο για τον φετινό χειμώνα. Παρόλο που οι ποσότητες που θα μεταφερθούν από το Ισραήλ μέσω αυτού του κοιτάσματος Καρίς και των υφιστάμενων κοιτασμάτων καταρχάς στην Αίγυπτο και στη συνέχεια στην Ευρώπη δεν είναι πραγματικά επαρκείς για να καλύψουν τα κενά στις ανάγκες της Ευρώπης, θα στηρίξουν την ευρωπαϊκή ανάγκη για περισσότερο φυσικό αέριο αυτό το χειμώνα.»
Η ανατολική Μεσόγειος είναι μια περιοχή διμερών διαφορών, ιδίως όσον αφορά στα θαλάσσια σύνορα. Πιστεύετε ότι αυτή η συμφωνία θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πρότυπο για την επίλυση ανάλογων διαφορών στο μέλλον;
Marc Ayoub: «Η αλήθεια είναι ότι αυτή η συγκεκριμένη διαμάχη βρίσκεται σε εξέλιξη τα τελευταία δέκα χρόνια. Και ξέρω ότι κάτι κάτι συμβαινει μεταξύ του Ισραήλ και της Κύπρου σχετικά με το κοίτασμα Αφροδίτη και υπάρχουν επίσης άλλα παραδείγματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Είναι ένας μακρύς δρόμος προς τα εμπρός. Αλλά ναι, θα μπορούσε να θέσει τις βάσεις για τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου να εξετάσουν αυτή τη διαμεσολάβηση και ίσως να επιδιώξουν ανάλογες διαμεσολαβήσεις από χώρες που είναι φιλικές και με τις δύο πλευρές, ώστε να μεσολαβήσουν σε τέτοιες συμφωνίες.
Αλλά και πάλι, αυτή είναι μια χρονοβόρα διαδικασία. Αυτή είναι μια αυτή είναι μια διαδικασία που συνοδεύεται από συζητήσεις υψηλού επιπέδου, από σκαμπανεβάσματα και πολλά ερωτηματικά όσον αφορά στην επίτευξη μιας τελικής συμφωνίας.»
Κατά την άποψή σας, τι χρειάζεται πραγματικά για να υπάρξει μια τέτοια συμφωνία; Χρειάζεται πολιτική βούληση στο εσωτερικό των εμπλεκόμενων χωρών, πίεση από εξωτερικούς παράγοντες, την κατάλληλη συγκυρία;
Marc Ayoub: «Η συγκυρία είναι πραγματικά σημαντική, στη συγκεκριμένη περίπτωηση στις ευρωπαϊκές ανάγκες για το φυσικό αέριο. Επίσης χρειάζεται μια φιλική και δίκαιη διαμεσολάβηση από ένα μέρος που δεν είναι θετικά διακείμενο προς το ένα ή το άλλο μέρος. Η διαμεσολάβηση λειτούργησε τον τελευταίο χρόνο επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισαν να πάρουν μια δίκαιη θέση μεταξύ των δύο χωρών, ενώ τα προηγούμενα χρόνια έτειναν περισσότερο υπέρ προς το Ισραήλ. Επίσης έπαιξαν ρόλο οι εκτιμήσεις για την ασφάλεια, διότι καμία από τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ήθελαν να κλιμακωθεί στρατιωτικά η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και ιδιαίτερα μεταξύ του Λιβάνου και του Ισραήλ. Και γι’ αυτό το λόγο έβαλαν όλες τους τις δυνάμεις για να γίνει αυτή η συμφωνία.»
References
- ^ η καταρχήν συμφωνία Ισραήλ – Λιβάνου (gr.euronews.com)
- ^ χαιρέτησε η Κύπρος, (gr.euronews.com)