«Ένα σκαλοπάτι πριν από την επενδυτική βαθμίδα» η ελληνική οικονομία

Ένα «σκαλοπάτι» πριν από την επενδυτική βαθμίδα, η οποία αποτελεί «εθνικό στόχο», βρίσκεται πλέον η χώρα μετά τη σημερινή αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της οικονομίας από έναν ακόμη διεθνή οίκο αξιολόγησης, τον ιαπωνικό R&I.

Αυτό δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, σημειώνοντας ότι είναι ο τέταρτος οίκος αξιολόγησης, μετά τη Standard & Poor’s, τη DBRS και τη SCOPE Ratings, που αποδίδει στο ελληνικό δημόσιο βαθμίδα πιστοληπτικής ικανότητας ισοδύναμη με ΒΒ+, δηλαδή μία μόλις βαθμίδα πριν την επενδυτική. Προσέθεσε δε, ότι πρόκειται για την 11η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας την τελευταία τριετία, παρά τις διαδοχικές εξωγενείς κρίσεις, αποτέλεσμα της άσκησης ορθής οικονομικής πολιτικής.

Ο υπουργός κατέληξε στη δήλωσή του λέγοντας ότι «έτσι, μετά την επίτευξη των στόχων της άρσης των κεφαλαιακών περιορισμών, της πρόωρης εξόφλησης του ΔΝΤ, της μείωσης του όγκου των “κόκκινων” δανείων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, της ισχυρής ανάκαμψης και βιώσιμης ανάπτυξης της οικονομίας, της σταδιακής δημοσιονομικής ισορροπίας, της διαμόρφωσης ισχυρών ταμειακών διαθεσίμων, της γενναίας και αποτελεσματικής στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, της ορθολογικής αξιοποίησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων και της εξόδου της χώρας από το καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας, η Ελλάδα βρίσκεται όλο και πιο κοντά στην υλοποίηση και του τελευταίου στόχου της: την επίτευξη επενδυτικής βαθμίδας. Εθνικός στόχος με ιδιαίτερη σημασία για την οικονομία και την κοινωνία».

Γ. Στουρνάρας: Σταδιακή η αύξηση των επιτοκίων

Η άνοδος των επιτοκίων μπορεί να είναι σταδιακή εκτιμά ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας.

Μιλώντας σήμερα στο πλαίσιο του Διεθνούς Σεμιναρίου Μακροοικονομίας του National Bureau of Economic Research που φιλοξενεί η ΤτΕ, ο διοικητής της ανέφερε ότι η «ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής που ακολουθεί η ΕΚΤ (δηλαδή ο τερματισμός των αγορών ομολόγων και η συνακόλουθη αύξηση των επιτοκίων) αποτελεί μία αναγκαιότητα μετά την άνοδο του πληωθωρισμού.

Ωστόσο, όπως εκτίμησε, η προσαρμογή αυτή της νομισματικής πολιτικής προς την κανονικότητα, μπορεί να γίνει σταδιακά.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά τόσο η αξιοπιστία της ΕΚΤ όσο και της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED) έχει εμπεδωθεί τα τελευταία 20 χρόνια. Για το λόγο αυτό παρατηρούμε σήμερα ότι τα μακροπρόθεσμα επιτόκια διατηρούνται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από εκείνα που είχαν διαμορφωθεί στα τέλη της δεκαετίας ’70, αρχές του ΄80, όταν η αξιοπιστία αυτή δεν είχε ακόμη κατακτηθεί.

Αναφερόμενος στις αποφάσεις της ΕΚΤ την προηγούμενη εβδομάδα ο διοικητής της ΤτΕ ανέφερε ότι η Κεντρική Τράπεζα εξέφρασε την αποφασιστικότητά της να αντιμετωπίσουμε τις αυστηρότερες συνθήκες χρηματοδότησης και τους κινδύνους κατακερματισμού των αγορών.

Επανέλαβε ότι η η ΕΚΤ θα εφαρμόσει με ευελιξία την επανεπένδυση των ομολόγων που λήγουν τα οποία βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο (ΡΕΡΡ) του προγράμματος πανδημίας. Και τούτο προκειμένου να διατηρηθεί η ομαλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, κάτι που είναι σημαντικό για την εκπλήρωση της εντολής που έχει λάβει η ΕΚΤ για τη σταθερότητα των τιμών. Επιπλέον, όπως ανέφερε ο κ, Στουρνάρας, η ΕΚΤ επεξεργάζεται τη δημιουργία ενός νέου οργάνου προκειμένου να μετριάσει τα όποια φαινόμενα κατακερματισμού της αγοράς ομολόγων. Τα οποία όπως εκτίμησε είναι πιθανόν να προκληθούν εξαιτίας και της υψηλής αβεβαιότητας λόγω των οικονομικών και χρηματοοικονομικών συνεπειών του πολέμου στην Ουκρανία, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η ζώνη του ευρώ είναι μια πλήρης νομισματική ένωση, αλλά μια ελλιπής δημοσιονομική, τραπεζική ένωση και κεφαλαιαγορά, δηλαδή μια ελλιπής οικονομική ένωση.

Τράπεζα της Ελλάδος: Αυξήθηκε κατά 70% το έξωτερικό έλλειμμα

Σημαντική επιδείνωση εμφάνισε το έλλειμμα στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών της χώρας στο τετράμηνο Ιανουαρίου – Απριλίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος το έλλειμμα αυξήθηκε κατά 3,3 δισ. ευρώ (70%) σε σχέση με το αντίστοιχο τετράμηνο του 2021 και διαμορφώθηκε σε 8,1 δισ. ευρώ.

Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κατά κύριο λόγο την εκρηκτική άνοδο στις διεθνείς τιμές των καυσίμων, καθώς οι εισαγωγές καυσίμων της χώρας αυξήθηκαν κατά 97%, στα 7,87 δισ. ευρώ. Γενικότερα οι εξαγωγές σημείωσαν αύξηση κατά 31,4% σε τρέχουσες τιμές (2,5% σε σταθερές τιμές) και οι εισαγωγές σημείωσαν αύξηση κατά 45,1% σε τρέχουσες τιμές (20,5% σε σταθερές τιμές). Ειδικότερα, σε τρέχουσες τιμές οι εξαγωγές και οι εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα αυξήθηκαν κατά 22,9% και 30,6% αντίστοιχα (8% και 22% σε σταθερές τιμές).

Η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται στη βελτίωση κυρίως του ισοζυγίου ταξιδιωτικών υπηρεσιών, καθώς και των ισοζυγίων μεταφορών και λοιπών υπηρεσιών. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 462,7% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 576,7% σε σχέση με το 2021, αντιπροσωπεύοντας το 73% και το 86,6% των αντίστοιχων επιπέδων του 2019. Οι καθαρές εισπράξεις από μεταφορές παρουσίασαν αύξηση κατά 17%.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων μειώθηκε σε σχέση την ίδια περίοδο του 2021, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από λοιπά πρωτογενή εισοδήματα, ενώ και το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων κατέγραψε πλεόνασμα, έναντι ελλείματος, λόγω της αύξησης των καθαρών εισπράξεων στον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά στην βελτίωσης του ισοζυγίου της γενικής κυβέρνησης, προερχόμενης από την εκταμίευση της πρώτης δόσης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Recovery and Resilience Facility – RRF).

Στο Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, κατέγραψαν αύξηση κατά 3,1 δισ. ευρώ. Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η καθαρή αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην αύξηση κατά 5,2 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η καθαρή αύξηση και των υποχρεώσεών τους οφείλεται κυρίως στην αύξηση κατά 2,5 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται στη μείωση κατά 3,9 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό, που αντισταθμίστηκε μερικώς από τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (κατά 1,6 δισ. ευρώ). Η αύξηση των υποχρεώσεών τους αντανακλά κυρίως την αύξηση κατά 2,4 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα.