Τι θα χρειαστεί για να αποναρκοθετηθεί η Ουκρανία, το μεγαλύτερο ναρκοπέδιο στον κόσμο;

Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στα Αγγλικά^[1]

Μετά από δυόμισι και πλέον χρόνια από την εισβολής της Ρωσίας, η Ουκρανία είναι πλέον η χώρα με τα περισσότερα ναρκοπέδια στον κόσμο.

Σύμφωνα με την Ουκρανική Ένωση Ανθρωπιστικής Αποναρκοθέτησης, η πλήρης αποναρκοθέτηση του εδάφους της Ουκρανίας θα μπορούσε να διαρκέσει έως και 30 χρόνια.

Η ένωση αναφέρει ότι πάνω από 156.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα είναι δυνητικά επικίνδυνα, που αποτελούν το ένα τρίτο της χώρας – το μέγεθος ολόκληρης της Ελλάδας ή το διπλάσιο της επικράτειας της Τσεχικής Δημοκρατίας.

“Μια ημέρα πολέμου αντιστοιχεί σε 30 ημέρες αποναρκοθέτησης. Στο παράδειγμα της πόλης Irpin, αυτό είναι αλήθεια”, δήλωσε στο Euronews ο Yakiv Hanul, επικεφαλής του πυροτεχνικού τμήματος στο Irpin της περιοχής του Κιέβου.

Δεν μπορούν να εντοπιστούν άμεσα όλες οι νάρκες και οι μηχανισμοί που δεν έχουν εκραγεί, πρόσθεσε, γεγονός που περιπλέκει περαιτέρω κάθε προσπάθεια χαρτογράφησης και απομάκρυνσής τους.

“Ορισμένες νάρκες ή βλήματα που δεν έχουν εκραγεί βρίσκονται σε ιδιωτικές περιοχές. Αν δεν υπάρχουν σημάδια ότι κάτι υπάρχει εκεί, κανείς δεν μπαίνει μέσα, εκτός αν οι κάτοικοι ή οι ιδιοκτήτες κάνουν ένα τηλεφώνημα”, εξήγησε ο Hanul.

“Υπάρχουν οβίδες που θα μπορούσαν να έχουν εισέλθει σε υδάτινες επιφάνειες – λίμνες, ποτάμια, βάλτους. Τέτοια αντικείμενα επίσης δεν εντοπίζονται αμέσως. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, πιθανώς, μια ημέρα πολέμου είναι 30 ημέρες αποναρκοθέτησης – είναι αλήθεια, και ανεξάρτητα από αυτό, κάποιο μέρος θα παραμείνει ακόμα στο έδαφος”.

Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι το συνολικό κόστος της απομάκρυνσης των ναρκών θα ανέλθει σε περίπου 34 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ θα χρειαστούν περισσότεροι από 10.000 εμπειρογνώμονες για την εκτέλεση των εργασιών. Μέχρι στιγμής, η Ουκρανία διαθέτει μόνο περίπου 3.000 σαπιοκάραβα ικανά να χειριστούν νάρκες και τα πυρομαχικά που δεν έχουν εκραγεί.

Η Κρατική Υπηρεσία Έκτακτης Ανάγκης της Ουκρανίας διεξάγει ειδικά προγράμματα εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης για τον εντοπισμό επικίνδυνων εκρηκτικών μηχανισμών.

Η Nataliia Kirkina είναι μία από τις συμμετέχουσες στο πρόγραμμα. Η συνταξιούχος λοχαγός της αστυνομίας από το Σιβεροντόνετσκ της περιοχής Λουγκάνσκ, εγγράφηκε στο πρόγραμμα όταν επέστρεψε στο Ιρπίν, αφού οι ουκρανικές δυνάμεις απώθησαν τους Ρώσους στρατιώτες από την περιοχή του Κιέβου.

“Όταν ήμουν παιδί, ο πατέρας μου βρήκε κατά λάθος μια περόνη από μια χειροβομβίδα από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Εξερράγη στα χέρια του. Ως εκ θαύματος επέζησε”, δήλωσε η Kirkina στο Euronews.

“Δεν ήθελα τα παιδιά μου να περάσουν το ίδιο πράγμα. Έτσι παραιτήθηκα από την Εθνική Αστυνομία και έκανα εκπαίδευση για να γίνω αναγνωριστής εκρηκτικών μηχανισμών”.

Εκπαίδευση των πυροτεχνουργών σήμερα για να γίνει το αύριο ασφαλέστερο

Πριν από το 2022, μόνο άνδρες μπορούσαν να εργαστούν ως πυροτεχνουργοί στην Ουκρανία, αλλά όταν οι Ουκρανοί άνδρες πήγαν στην πρώτη γραμμή του μετώπου, το επάγγελμα άνοιξε για τις γυναίκες, οι οποίες εγγράφονται όλο και περισσότερο σε προγράμματα κατάρτισης στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.

Μία από τις σχολές είναι τα ΜΑΤ Κοσσυφοπεδίου, όπου υπάρχει ειδικό πρόγραμμα για Ουκρανές γυναίκες.

Ο Sir Ben Remfrey, διευθύνων σύμβουλος της Praedium Consulting Malta και της MAT Kosovo, δήλωσε στο Euronews ότι η σχολή βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τη UN Women για ένα πρόγραμμα που θα εκπαιδεύσει πολύ περισσότερες γυναίκες το 2025/6.

Πάνω από 400 Ουκρανές έχουν ήδη εκπαιδευτεί στις εγκαταστάσεις της Peja στο δυτικό Κοσσυφοπέδιο. Εκεί, μαθαίνουν μοναδικές δεξιότητες σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Δράσης κατά των Ναρκών που διδάσκονται στη μητρική τους γλώσσα, καθώς η MAT Kosovo μετέφρασε όλα τα μαθήματα στα ουκρανικά.

Ο διευθύνων σύμβουλος της σχολής λέει ότι δεν υπάρχει ενιαία προσέγγιση εκπαίδευσης.

“Η εκπαίδευση επικεντρώνεται στο είδος των επιχειρησιακών ρόλων που θα έχουν όταν επιστρέψουν στην Ουκρανία και στο πώς θα διεξάγουν οι ίδιοι επιχειρήσεις ως μέρος της ομάδας ή ως επικεφαλής της ομάδας”, δήλωσε ο Remfrey.

“Οι απειλές που τίθενται έχουν μελετηθεί προσεκτικά και η εκπαίδευση έχει προσαρμοστεί σε αυτές και επίσης στις εξελισσόμενες απειλές καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται και καθώς απελευθερώνονται περιοχές, τότε το είδος της απειλής αλλάζει, από τη διάθεση συμβατικών πυρομαχικών, σε, ας πούμε, αυτή των “παγίδων” και επίσης των αυτοσχέδιων μηχανισμών”.

Εξήγησε επίσης γιατί είναι σημαντικό να ξεκινήσει η αποναρκοθέτηση το συντομότερο δυνατό: “Οι εκτοπισμένοι άνθρωποι θα επιστρέψουν στα σπίτια τους το συντομότερο δυνατό, αυτοί οι άνθρωποι που δούλευαν τη γη θα θελήσουν να δουλέψουν ξανά τη γη, θέλουν να ζήσουν στα σπίτια τους και να ταξιδέψουν όπως κάποτε με ασφάλεια – γι’ αυτό το λόγο η γη πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο εκκαθάρισης και κατάλληλης αποδέσμευσης γης σε αυτές τις κοινότητες το συντομότερο δυνατό”.

Σώζοντας τις ζωές των αποναρκοθετών με ρομπότ

Η αποναρκοθέτηση χωρίζεται συνήθως σε τρεις τύπους: επιχειρησιακή, στρατιωτική και ανθρωπιστική.

Η επιχειρησιακή αποναρκοθέτηση διεξάγεται σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης από την Κρατική Υπηρεσία Εκτάκτων Αναγκών, τους αστυνομικούς ναρκαλιευτές και τους ειδικούς της Κρατικής Υπηρεσίας Ειδικών Μεταφορών.

Η στρατιωτική αποναρκοθέτηση γίνεται από στρατιώτες για να καθαρίσουν ένα μονοπάτι ώστε ο στρατός να μπορέσει να προελάσει κατά τη διάρκεια μιας σύγκρουσης. Στην περίπτωση αυτή, οι νάρκες εκκαθαρίζονται μόνο εάν εμποδίζουν στρατηγικές διαδρομές που είναι απαραίτητες για την προέλαση ή την υποχώρηση των στρατιωτών στον πόλεμο.

Ο κύριος στόχος της ανθρωπιστικής αποναρκοθέτησης είναι η προγραμματισμένη εκκαθάριση του εδάφους, ώστε οι πολίτες να μπορούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους και να συνεχίσουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή και την υγεία τους.

Στόχος της ανθρωπιστικής αποναρκοθέτησης είναι η αποκατάσταση της ειρήνης και της ασφάλειας σε επίπεδο κοινότητας. Και για να βοηθήσει τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης και να σώσει τη ζωή των ειδικών σε θέματα εκρηκτικών μηχανισμών, η Ουκρανία χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο επίγεια ρομποτικά συστήματα.

Η UNITED24, η επίσημη πλατφόρμα συγκέντρωσης χρημάτων που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Προέδρου Volodymyr Zelenskyy, συγκεντρώνει κεφάλαια για τα συστήματα αυτά^[2], λέγοντας ότι η χρήση ρομπότ αυξάνει σημαντικά την ταχύτητα αποναρκοθέτησης και εγγυάται την απόλυτη ασφάλεια του χειριστή EOD.

“Ο χειριστής μπορεί να βρίσκεται σε απόσταση έως και 3 χιλιομέτρων από τον αποναρκοθέτη, γεγονός που εγγυάται την απόλυτη ασφάλεια και τη δυνατότητα εκκαθάρισης έως και 100 τετραγωνικών μέτρων την ημέρα, δηλαδή 10 φορές περισσότερο από τις δυνατότητες αποναρκοθέτησης ενός σαπέρ”, δήλωσε ο προγραμματιστής των drones Taras Ostapchuk.

Ωστόσο, αυτοί είναι μόνο οι υπολογισμοί για τα εδάφη που έχουν ήδη απελευθερωθεί από τις ουκρανικές δυνάμεις. Ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα θα είναι η αποναρκοθέτηση των περιοχών όπου διεξάγονται σφοδρές μάχες για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, μόλις απελευθερωθούν από την παρουσία των ρωσικών στρατευμάτων.

“Υπάρχουν περιοχές στην περιοχή του Ντονέτσκ όπου ούτε εμείς ούτε ο εχθρός έχουν προχωρήσει από την έναρξη του πολέμου πλήρους κλίμακας”, δήλωσε ο Hanul.

“Εκεί, οι μάχες σε αυτές τις ήδη κατεστραμμένες αποβάσεις συνεχίζονται εδώ και σχεδόν τρία χρόνια. Εκεί υπάρχουν εκατομμύρια συντρίμμια και πυρομαχικά που δεν έχουν εκραγεί”.

References

1. ^{^} Αγγλικά (www.euronews.com)
2. ^{^} συγκεντρώνει κεφάλαια για τα συστήματα αυτά (u24.gov.ua)