Ισραήλ: Ο «Σιδηρούς Θόλος», η «Σφεντόνα του Δαβίδ» και τα Arrow

Οι συνεχείς κίνδυνοι στη Μέση Ανατολή^[1] υποχρεώνουν το Ισραήλ να βρίσκεται σε εγρήγορση. Γι’ αυτό το λόγο, τις τελευταίες δεκαετίες έχει αναπτύξει μια σειρά από πολυεπίπεδα αντιπυραυλικά και αντιαεροπορικά συστήματα όπως ο «Σιδηρούς Θόλος»^[2], η «Σφεντόνα του Δαβίδ» και τα συστήματα Arrow.

Το βράδυ της 1ης Οκτωβρίου 2024, το Ιράν εξαπέλυσε εκατοντάδες βαλλιστικούς πυραύλους, ως «απάντηση» για τους θανάτους των ηγετών της Χαμάς και της Χεζμπολάχ. Η ισραηλινή αεράμυνα ενεργοποιήθηκε για πολλοστή φορά και «απορρόφησε» σε σημαντικό βαθμό το χτύπημα.

Αυτή ήταν η δεύτερη επίθεση του Ιράν κατά του Ισραήλ μέσα σε διάστημα έξι μηνών.

Τα επίπεδα άμυνας

Το Ισραήλ διαθέτει πολλά συστήματα. Το κάθε ένα είναι σχεδιασμένο ώστε να αναχαιτίζει πυραύλους με διαφορετικό μέγεθος, σε διαφορετικά ύψη και αποστάσεις.

Ο «Σιδηρούς Θόλος» είναι το πιο γνωστό. Πρόκειται για μια αντιπυραυλική «ασπίδα» η οποία αναχαιτίζει πυραύλους μικρού βεληνεκούς καθώς και οβίδες και όλμους, σε εμβέλεια μεταξύ τεσσάρων και εβδομήντα χιλιομέτρων.

Η «Σφεντόντα του Δαβίδ» είναι το δεύτερο σύστημα. Καταστρέφει πυραύλους μεγαλύτερου βεληνεκούς, πυραύλους Κρουζ και βαλλιστικούς πυραύλους μεσαίου ή μεγάλου βεληνεκούς από απόσταση έως και 300χλμ.

Τα συστήματα Arrow 2 και 3 αναχαιτίζουν βαλλιστικούς πυραύλους μεσαίου και μεγάλου βεληνεκούς από απόσταση έως και 2.400χλμ.

Πώς λειτουργεί ο «Σιδηρούς Θόλος»

Ο «Σιδηρούς Θόλος» είναι το πιο δοκιμασμένο σε μάχη σύστημα στον κόσμο, λόγω του μεγάλου αριθμού ρουκετών που εκτοξεύτηκαν κατά του Ισραήλ τόσο από τους μαχητές της Χαμάς όσο και από εκείνους της Χεζμπολάχ και των Χούθι της Υεμένης.

Σύμφωνα με τις IDF, υπάρχουν συστοιχίες του αμυντικού συστήματος σε κάθε γωνιά της χώρας.

Κάθε σύστημα περιλαμβάνει από τρεις έως τέσσερις εκτοξευτές. Ο κάθε ένας έχει από 20 πυραύλους αναχαίτισης. Ονομάζονται πύραυλοι «Tamir» και κοστίζουν περίπου 50.000 δολάρια ο καθένας, αναφέρουν οι IDF.

Ο «Σιδηρούς Θόλος» εντοπίζει και παρακολουθεί με ραντάρ τους εισερχόμενους πυραύλους. Υπολογίζει την πορεία τους. Στη συνέχεια εκτοξεύει τους πυραύλους αναχαίτισης και «απορροφούν» το χτύπημα προστατεύοντας τις κατοικημένες περιοχές και εγκαταστάσεις του ισραηλινού κράτους.

Σχεδιάστηκε και τέθηκε σε λειτουργία το 2011 από τις ισραηλινές εταιρείες Rafael Advanced Defense Systems και Israel Aerospace Industries, με την υποστήριξη των ΗΠΑ. Οι ισραηλινές δυνάμεις αποφάσισαν να επενδύσουν στο εν λόγω σύστημα μετά τις επιθέσεις της Χεζμπολάχ το καλοκαίρι του 2006.

Από τον Οκτώβριο του 2023, ο «Σιδηρούς Θόλος» έχει ενεργοποιηθεί αρκετές φορές, έχοντας αναχαιτίσει δεκάδες χιλιάδες πυραύλους που εκτοξεύτηκαν από την Γάζα.

Πώς λειτουργεί η «Σφεντόνα του Δαβίδ»

Αναπτύχθηκε από κοινού από την Rafael Advanced Defense Systems του Ισραήλ και τη Raytheon των ΗΠΑ, και ξεκίνησε να λειτουργεί το 2017.

Οι πύραυλοι «Stunner» της έχουν σχεδιαστεί για να καταρρίπτουν βαλλιστικούς πυραύλους σε χαμηλά υψόμετρα. Όπως ο «Σιδηρούς Θόλος», έτσι και «Σφεντόνα του Δαβίδ», στοχεύει μόνο πυραύλους που απειλούν κατοικημένες περιοχές.

Μπορεί επίσης να πλήξει drones, αεροσκάφη και πυράυλους κρουζ.

Κάθε σύστημα κοστίζει 1 εκατομμύριο δολάρια.

Χρησιμοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2024 όταν εκτοξεύτηκε από τους μαχητές της Χεζμπολάχ στον Λίβανο ένας βαλλιστικός πύραυλος.

Ο ισραηλινός στρατός είπε ότι πρόκειται για έναν ιρανικής κατασκευής πύραυλο τύπου Qadr-1, μεσαίου βεληνεκούς, που μπορεί να μεταφέρει μια κεφαλή μεταξύ 700 κιλών και 1.000 κιλών.

Η Χεζμπολάχ είπε ότι ο πύραυλος στόχευε τα κεντρικά γραφεία της Μοσάντ στο Τελ Αβίβ, αλλά οι IDF είπαν ότι στόχος ήταν μια κατοικημένη περιοχή.

Η «Σφεντόνα του Δαβίδ» χρησιμοποιήθηκε επίσης τον Μάιο του 2023 όταν ο «Ισλαμικός Τζιχάντ», μια οργάνωση από την Γάζα, εκτόξευσε πάνω από 1.100 πυραύλους. Το Ισραήλ ανέφερε ότι αναχαίτισε το 96% των πυραύλων.

Πώς λειτουργούν τα συστήματα Arrow 2 και 3

Τελειοποιώντας μια τεχνολογία που χρονολογείτο από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, η οποία προέκυψε από την αμερικανική Πρωτοβουλία Στρατηγικής Άμυνας (γνωστή ως “Star Wars”) που επεδίωκε ο τότε πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν, τα συστήματα Arrow 2 και 3 αναπτύχτηκαν από κοινού από την αμερικανική εταιρία Boeing και την ισραηλινή Israel Aerospace Industries (IAI).

Το Ισραήλ δοκίμασε με επιτυχία το σύστημα αναχαίτισης βαλλιστικών πυραύλων Arrow 2 τον Αύγουστο του 2020, το οποίο μπορεί να αναχαιτίσει έναν πύραυλο σε απόσταση 500 χλμ. Το Arrow 3 πάει ακόμη πιο μακριά: με εμβέλεια που υπολογίζεται στα 2.400 χλμ., στοχεύει στην κατάρριψη βαλλιστικών πυραύλων που αναπτύσσονται πέρα από την ατμόσφαιρα (δηλαδή σε υψόμετρο που σχεδόν ξεπερνά τα 100 χλμ.). Το Ισραήλ δοκίμασε με επιτυχία το σύστημα αυτό τον Ιανουάριο του 2022.

Πύραυλοι των συστημάτων Arrow 2 και 3 εκτοξεύτηκαν το βράδυ της Τρίτης «με επιτυχία» για να αποκρούσουν την ιρανική αεροπορική επίθεση, σύμφωνα με την IAI.

Τον Σεπτέμβριο του 2023, η Γερμανία ανακοίνωσε την αγορά του συστήματος Arrow-3, ένα συμβόλαιο αξίας περίπου 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, στο πλαίσιο του προγράμματός της για την ευρωπαϊκή αντιαεροπορική ασπίδα (ESSI).

References

1. ^{^} Μέση Ανατολή (gr.euronews.com)
2. ^{^} «Σιδηρούς Θόλος» (el.wikipedia.org)