Η Ευρώπη θέλει ένα σύστημα αεράμυνας τύπου Ισραήλ, που θα μπορούσε να κοστίσει εκατοντάδες δισ. ευρώ. Όμως, οι νέες προτάσεις χρηματοδότησης από μια σημαντική δεξαμενή σκέψης των Βρυξελλών είναι πιθανό να προκαλέσουν αντιδράσεις σε μέλη της ΕΕ, όπως η Γερμανία.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟι Βρυξέλλες θα πρέπει να εκδώσουν ευρωομόλογα για να πληρώσουν μια νέα ευρωπαϊκή ασπίδα αεράμυνας, συνιστά η κορυφαία οικονομική δεξαμενή σκέψης Bruegel[2] σε έκθεση που δημοσιεύθηκε σήμερα (17 Σεπτεμβρίου).
Οι προτάσεις του Ινστιτούτου Bruegel ανταποκρίνονται σε μια βασική προεκλογική υπόσχεση της προέδρου της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν – αλλά θα μπορούσαν επίσης να σημάνουν συναγερμό στο Βερολίνο, το οποίο αντιτίθεται σταθερά στον κοινό δανεισμό.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία μπορεί να έχει αναδείξει την ευπάθεια της Ευρώπης – αλλά μια αεράμυνα τύπου Ισραήλ θα μπορούσε να κοστίσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ, απαιτώντας ενδεχομένως δημιουργική σκέψη, αναφέρει στην έκθεσή της η δεξαμενή σκέψης με έδρα τις Βρυξέλλες.
“Πρέπει να χρησιμοποιήσετε τη χρηματοδότηση του χρέους για να πληρώσετε το μεγάλο αρχικό κεφάλαιο”, δήλωσε ο συν-συγγραφέας Guntram Wolff στο Euronews, προσθέτοντας: “Δεν μπορείτε πραγματικά να το χρηματοδοτήσετε με τους τρέχοντες προϋπολογισμούς”.
“Κάθε μεμονωμένη χώρα δεν θα παρέχει επαρκή ποσότητα αεράμυνας- το να το κάνουμε μαζί έχει νόημα”, δήλωσε ο Wolff, ο οποίος είναι ανώτερος συνεργάτης του think tank.
Ενώ η τεράστια ικανότητα της Ρωσίας σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους αποτελεί την κύρια απειλή, ο Wolf λέει ότι η Ευρώπη πρέπει επίσης να είναι προετοιμασμένη για επιθέσεις από μη κρατικούς φορείς ή υβριδικό πόλεμο, από αντάρτες, όπως οι Χούθι στα σύνορά της.
Στις ανακοινώσεις της τον Ιούλιο για τη δεύτερη θητεία της, η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι θα καταστήσει την ευρωπαϊκή αεροπορική ασπίδα, παράλληλα με την ενίσχυση της άμυνας στον κυβερνοχώρο, ένα έργο κοινού ενδιαφέροντος – υπονοώντας ότι θα επωφεληθούν από την καθιερωμένη χρηματοδότηση της ΕΕ.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ έχει επίσης προωθήσει την ιδέα των αμυντικών ομολόγων της ΕΕ για την άντληση κεφαλαίων για στρατιωτικές δυνατότητες – αλλά η ιδέα είναι αμφιλεγόμενη στη Γερμανία, που δυσανασχετεί με αυτά που θεωρούνται ως επιδοτήσεις προς τις ασθενέστερες οικονομίες της ΕΕ.
Αντίστοιχη πρόταση πάντως έχει διατυπώσει και ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.[3]
Οποιοδήποτε σύστημα της ΕΕ θα πρέπει να επιλέξει μεταξύ πολλαπλών επιλογών στην αγορά, συμπεριλαμβανομένου του αμερικανικού συστήματος Patriot, του γερμανικού IRIS-T ή του γαλλοϊταλικού SAMP-T.
Η ΕΕ θα μπορούσε να αρχίσει να προμηθεύεται άμεσα από τους υπάρχοντες παραγωγούς, επενδύοντας παράλληλα στην έρευνα για να τα κάνει να συνεργαστούν, προτείνει η έκθεση του Bruegel.
Ίσως πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι η Επιτροπή απαγορεύεται να δαπανά άμεσα για στρατιωτικό εξοπλισμό – και όχι μόνο, καθώς μέλη της ΕΕ όπως η Ιρλανδία και η Αυστρία δεν θέλουν να συνεισφέρουν σε κάτι που παραβιάζει την ουδετερότητά τους.
Αυτό το ζήτημα μπορεί να παρακαμφθεί με την παρουσίαση των σχεδίων ως επένδυση στη βιομηχανία της ΕΕ, λέει το Bruegel – και πράγματι η φον ντερ Λάιεν δεσμεύτηκε ότι τα νέα συστήματα θα πρέπει να “σχεδιαστούν, να κατασκευαστούν και να αναπτυχθούν σε ευρωπαϊκό έδαφος”.
Ένας τέτοιος προστατευτισμός μπορεί να προκαλέσει απογοήτευση στις ΗΠΑ – αλλά ο Wolff είναι βέβαιος ότι οι επιφυλάξεις της Γερμανίας μπορούν να καμφθούν.
“Τα επόμενα ένα ή δύο χρόνια, θα υπάρξει μεγάλη ζήτηση για την ενίσχυση των αμυντικών μας δυνατοτήτων”, δήλωσε, προσθέτοντας ότι οι Γερμανοί πολιτικοί – τόσο αυτοί που βρίσκονται σήμερα στην κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση – “θα πρέπει να το σκεφτούν αυτό, για το πώς θα χρηματοδοτήσουν μεγάλες προκαταρκτικές επενδύσεις. Το ευρωπαϊκό χρέος είναι ένας τρόπος για να γίνει αυτό”.