Μπερλουσκόνι και Ευρώπη: Ένας χρόνος από τον θάνατο ενός ηγέτη που συγκρούστηκε με την ΕΕ

Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στα Ιταλικά[1]

Ο πρώην πρωθυπουργός μνημονεύτηκε στην Ιταλία την Τετάρτη, αλλά φαίνεται ότι δεν πέθανε ποτέ για την κληρονομιά που άφησε πίσω του στην Ιταλία και στην Ευρώπη.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η μνήμη του Σίλβιο Μπερλουσκόνι είναι ακόμη ζωντανή στην Ιταλία και όχι μόνο στο σύμβολο με το επώνυμό του[2], με το οποίο το κόμμα που ίδρυσε, το Forza Italia, συμμετείχε στις τελευταίες ευρωεκλογές.

Ένα χρόνο μετά το θάνατό του, στις 12 Ιουνίου 2023, ο Μπερλουσκόνι τιμήθηκε σε τελετή στο Κοινοβούλιο την Τετάρτη και αρκετοί πολιτικοί εξέφρασαν το σεβασμό και την αναγνώρισή τους. Η ίδια η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι υπενθύμισε στο Facebook[3] τον άνθρωπο “που άφησε ανεξίτηλο σημάδι στην εθνική πολιτική ιστορία”, δίνοντας”όραμα και μεγαλείο στην Ιταλία“.

Αλλά και η Ευρώπη δεν έχει ξεχάσει τον τέσσερις φορές Ιταλό πρωθυπουργό (1994-95, 2001-05, 2005-06, 2008-11) για τον ρόλο του στην ΕΕ και για μια σειρά από επεισόδια που έμειναν διάσημα.

Ο Μπερλουσκόνι και η Ευρώπη: Από το περίφημο “Kapò” μέχρι τα τελευταία χρόνια του ως ευρωβουλευτής

Μετά από σχεδόν είκοσι χρόνια στο τιμόνι της Ιταλίας, ο Μπερλουσκόνι εξελέγη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην τελευταία νομοθετική περίοδο, το 2019, πριν εγκαταλείψει την έδρα του τον Οκτώβριο του 2022.

Ανάμεσα στα προσόντα του Καβαλιέρε (όπως τον αποκαλούσαν πάντα λόγω της τιμής του “Cavaliere del Lavoro” που έλαβε το 1977, ως εναλλακτική του “Προέδρου” για τα κυβερνητικά του αξιώματα και για τον ρόλο του στην ποδοσφαιρική Milan) είναι ότι έχει εντάξει την Forza Italia από το 1999 στην ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Ppe), που νίκησε στην ψηφοφορία που έκλεισε την Κυριακή[4].

Από την άλλη πλευρά, οι σκιές περιλαμβάνουν την τάση που είχε προς το τέλος για μια συμμαχία του ΕΛΚ με την ακροδεξιά, όπως έκανε στην Ιταλία, και τις ποτέ ειδυλλιακές σχέσεις με τους μεγάλους Ευρωπαίους ηγέτες .

Η γκάφα προς τον Σουλτς το 2003: “Θα σας προτείνω για τον ρόλο του καπό”.

Ίσως η πιο αξιομνημόνευτη γκάφα είναι η φράση που απηύθυνε ο Μπερλουσκόνι στις 2 Ιουλίου 2003 στον Γερμανό σοσιαλδημοκράτη Μάρτιν Σουλτς, ο οποίος μια δεκαετία αργότερα θα γινόταν πρόεδρος του Ευρωπαϊκού[5] Κοινοβουλίου.

Η Ιταλία είχε μόλις αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και στην αίθουσα του κοινοβουλίου ο Σουλτς κατηγόρησε τον Ιταλό πρωθυπουργό για σύγκρουση συμ φερόντων.

“Κύριε Σουλτς, γνωρίζω ότι στην Ιταλία υπάρχει ένας παραγωγός που επιμελείται μια ταινία για τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης”, απάντησε ο Μπερλουσκόνι.

“Θα σας προτείνω για τον ρόλο του κάπο. Είστε τέλειος!”, πρόσθεσε στη συνέχεια, συνδέοντας την εθνικότητα του συνομιλητή του με τον ρόλο του διοικητή που δόθηκε σε ορισμένους κρατούμενους έναντι άλλων εγκλωβισμένων στα ναζιστικά στρατόπεδα.

Ιταλία, Γαλλία και Γερμανία: Μέρκελ και Σαρκοζί δεν…χώνεψαν ποτέ τον Μπερλουσκόνι

Οι φιλικές σχέσεις, ή εν πάση περιπτώσει εμφανίζονταν ως τέτοιες, με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Τζορτζ Μπους (τον οποίο είχε συναντήσει στην Pratica di Mare τον Μάιο του 2002, μιλώντας για το “τέλος του Ψυχρού Πολέμου”) ή με τον Λίβυο ηγέτη Καντάφι, σίγουρα δεν ενθουσίασαν την Ευρώπη.

Δεν άρεσαν ιδιαίτερα στην Άνγκελα Μέρκελ, η οποία είχε ήδη εκνευριστεί στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Μπάντεν Μπάντεν το 2009, όταν ο Μπερλουσκόνι άφησε τη Γερμανίδα καγκελάριο να τον περιμένει[6] στην κόκκινη σιδηροδρομική γραμμή για να τελειώσει μια τηλεφωνική επικοινωνία.

Ένα χρόνο νωρίτερα, όταν ήταν ο οικοδεσπότης και η Μέρκελ η επικεφαλής καλεσμένη στην Τεργέστη για μια γερμανοϊταλική σύνοδο κορυφής, ο Μπερλουσκόνι την είχε εκπλήξει με ένα “Κούκου!” όταν βγήκε πίσω από τον ιστό της σημαίας.

Υπερβολικές παραβιάσεις του πρωτοκόλλου για την ανατολικογερμανικής καταγωγής πολιτικό, ίσως, αταξίες που ο πρώην επιχειρηματίας που έγινε ηγέτης είχε ήδη δείξει στην Ευρώπη στη σύνοδο κορυφής του Κάθερες στην Ισπανία το 2002 (στην οποία συμμετείχε ως προσωρινός υπουργός Εξωτερικών): έκανε…κερατάκια που ξεπρόβαλλαν στην ομαδική φωτογραφία[7].

Η προσωπική αντιπάθεια προς την Μέρκελ ίσως αυξήθηκε ακόμη περισσότερο το 2011, όταν σεξιστικές προσβολές για εκείνη έκαναν τον γύρο του κόσμου, όπως πολλές φορές πριν και μετά (π.χ. με τον πρωθυπουργό της Δανίας Ράσμουσεν, τον Φινλανδό πρόεδρο Ατόνεν ή το ρατσιστικό αστείο για το υποτιθέμενο μαύρισμα του Μπαράκ Ομπάμα ).

Η ενοχοποιημένη φράση είχε ειπωθεί χρόνια νωρίτερα σε υποκλαπείσα τηλεφωνική συνομιλία (“culona inc…..le” είπε, σύμφωνα με την εφημερίδα Il Fatto quotidiano): ο Μπερλουσκόνι την αρνήθηκε τότε και αργότερα[8].

Εκείνες τις ημέρες ακόμη και ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί, ο άλλος σύμμαχος του Μπερλουσκόνι στο ΕΛΚ, έδειξε τον σκεπτικισμό του απέναντι στον Ιταλό συνάδελφό του.

Διάσημο ήταν το μπρα ντε φέρ τον Οκτώβριο του 2011, ακριβώς με τη Μέρκελ, σε κοινή συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες. Όταν ρωτήθηκαν για την αξιοπιστία της Ιταλίας, που τότε βρισκόταν στο στόχαστρο κερδοσκόπων και οίκων αξιολόγησης, όσον αφορά στην τήρηση των δεσμεύσεών της, οι δύο αντάλλαξαν ειρωνικά χαμόγελα.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η τελευταία κυβέρνησή του έπεσε έναν μήνα αργότερα , αλλά η πολιτική καριέρα του Μπερλουσκόνι,τηνοποία αφηγήθηκε σε συνέντευξή του στο Euronews το 2013[9], θα συνεχιζόταν μέχρι τον θάνατό του .

Τα τελευταία χρόνια του Μπερλουσκόνι ως ευρωβουλευτής και το ρήγμα για την Ουκρανία

Ο Καβαλιέρε επέστρεψε στο Ευρωπαϊκό[10] Κοινοβούλιο ως ευρωβουλευτής το 2019 σε ηλικία σχεδόν 83 ετών, μετά από μια σύντομη θητεία μεταξύ 1999 και 2001. Διακρίθηκε στο χρόνο με δηλώσεις για τη Ρωσία και την Ουκρανία [11].

“Αν ήμουν πρωθυπουργός, δεν θα τον είχα συναντήσει”, δήλωσε τον Φεβρουάριο του 2023, αναφερόμενος στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τις δικές του προνομιακές σχέσεις με τον Πούτιν.

Λόγια που κόστισαν τη ρήξη με τον Μπερλουσκόνι από την πλευρά του προέδρου του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέμπερ , ο οποίος όμως λίγους μήνες αργότερα ήταν από τους πρώτους στην Ευρώπη που εξέφρασε τα συλλυπητήριά του για τον θάνατό του.