Οι υπουργοί Οικονομίας και Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σημείωσαν την Πέμπτη σημαντική πρόοδο όσον αφορά τη μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών κανόνων του μπλοκ. Αλλά η τελική ώθηση εξαρτάται από έναν γαλλογερμανικό συμβιβασμό.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜια έκτακτη συνάντηση έχει προγραμματιστεί για τα τέλη του μήνα, με την ελπίδα ότι οι συνομιλίες μεταξύ Παρισιού και Βερολίνου θα έχουν αποδώσει καρπούς μέχρι τότε.
Οι δύο πρωτεύουσες… βαρέων βαρών έχουν υιοθετήσει αντίθετες απόψεις στην πολύμηνη συζήτηση[2], η οποία πρέπει να επιλυθεί μέχρι το τέλος του έτους, ώστε να επιτραπεί στα κράτη μέλη να σχεδιάσουν τους επόμενους προϋπολογισμούς τους βάσει των νέων κανόνων. Η αποτυχία αυτή θα οδηγήσει στην επανενεργοποίηση των παλαιών κανόνων, που έχουν ανασταλεί από την έναρξη της πανδημίας του κορονοϊού.
Γαλλογερμανική συμφωνία
Η Γαλλία και η Γερμανία έχουν εντείνει τις τελευταίες ημέρες τις διμερείς επαφές τους για να λύσουν τις διαφορές τους, αυξάνοντας τις προσδοκίες ότι σύντομα θα υπάρξει σημαντική λύση. Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό ΛεΜερ συναντήθηκε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα με τον Γερμανό ομόλογό του, Κρίστιαν Λίντνερ, στο Παρίσι και οι δύο τους θα συναντηθούν ξανά στο Βερολίνο τις επόμενες ημέρες.
Οι συνομιλίες επικεντρώνονται στα πιο διχαστικά ζητήματα της δημοσιονομικής αναθεώρησης, δηλαδή στις αριθμητικές εγγυήσεις που θα εγγυώνται την ετήσια μείωση των επιπέδων του χρέους και του ελλείμματος. Η Γαλλία έχει μέχρι στιγμής αντισταθεί στην ιδέα αυτή, υποστηρίζοντας ότι οι αυτόματοι και ομοιόμορφοι κανόνες θα ήταν αντιπαραγωγικοί και ενδεχομένως θα περιόριζαν την οικονομική ανάπτυξη. Αλλά η Γερμανία έχει κρατήσει σταθερά τη θέση της, υποστηριζόμενη από μια ομάδα κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων των Κάτω Χωρών, της Αυστρίας, της Σουηδίας και της Δανίας, που θέλουν να διασφαλίσουν ότι οι δημόσιες δαπάνες θα διατηρούνται αποτελεσματικά υπό έλεγχο.
Η τελευταία “ζώνη προσγείωσης” που κυκλοφόρησε από την Ισπανία, τη χώρα που ασκεί επί του παρόντος την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, άφησε κενά τα ποσοστιαία σημεία των μηχανισμών μείωσης του χρέους και ελέγχου του ελλείμματος, υποδηλώνοντας ότι αυτό θα είναι το τελευταίο εμπόδιο που θα πρέπει να υπερπηδηθεί.
“Αποτελεί πρόοδο το γεγονός ότι αναγνωρίζεται η ιδέα των εγγυήσεων και των σημείων αναφοράς όσον αφορά τον λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ και το ετήσιο έλλειμμα. Αλλά αυτό που πρέπει να εξεταστεί είναι το επίπεδο φιλοδοξίας”, δήλωσε ο κ. Λίντνερ το πρωί της Πέμπτης, πριν μεταβεί στην υπουργική σύνοδο στις Βρυξέλλες. “Έτσι, τώρα πρόκειται για αριθμούς, όχι μόνο για μέσα. Είμαι αισιόδοξος, αλλά πρέπει να γίνει πολύ περισσότερη δουλειά”.
“Βρισκόμαστε σε μια ανοιχτή συζήτηση μεταξύ εταίρων και φίλων. Δεν πρόκειται για προθεσμίες ή κόκκινες γραμμές – πρόκειται για ορίζοντες”, πρόσθεσε.
Ο Λεμέρ περιέγραψε το γαλλογερμανικό κλίμα ως “πολύ θετικό και εποικοδομητικό” και δήλωσε ότι οι διμερείς συζητήσεις πηγαίνουν “προς τη σωστή κατεύθυνση”. Τόνισε ότι το τελικό αποτέλεσμα θα πρέπει να φέρει δημοσιονομικούς κανόνες που θα είναι “αξιόπιστοι” και “σταθεροί” και θα αφήνουν αρκετό χρηματοδοτικό χώρο για τις χώρες να επενδύσουν στην υψηλή τεχνολογία και την πράσινη μετάβαση.
“Αυτό που διακυβεύεται πίσω από αυτές τις διαπραγματεύσεις είναι ολόκληρη η αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης”, δήλωσε ο ΛεΜέρ. “Αντιμετωπίζοντας οικονομικές δυσκολίες (και) γεωπολιτικούς κινδύνους, υπάρχει ανάγκη να καταλήξουμε σε συμφωνία μέχρι το τέλος του 2023, δεν μπορούμε να περιμένουμε (μέχρι) το 2024 με την προοπτική των ευρωεκλογών[3]“.
Δύο ακόμη συναντήσεις απομένουν
Αυτό που τίθεται σήμερα επί τάπητος είναι η μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, των δημοσιονομικών κανόνων που καθοδηγούν τα οικονομικά του μπλοκ από τα τέλη της δεκαετίας του 1990.
Σύμφωνα με το σημερινό πλαίσιο, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να διατηρούν τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα κάτω από το 3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) και τα επίπεδα του δημόσιου χρέους τους κάτω από το 60% σε σχέση με το ΑΕΠ – όρια που πολλές κυβερνήσεις υπερβαίνουν μετά από χρόνια εντατικών δαπανών για την άμβλυνση μιας σειράς αλληλοεπικαλυπτόμενων κρίσεων.
Στη νομοθετική πρόταση που υποβλήθηκε τον Απρίλιο[4], η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατήρησε ανέπαφους τους στόχους του 3% και του 60%, τους οποίους ορισμένοι οικονομολόγοι θεωρούν αυθαίρετους και παρωχημένους, αλλά έκανε σημαντικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να επιτευχθούν τα δύο αυτά μεγέθη.
Κάθε κράτος μέλος θα κληθεί να σχεδιάσει ένα μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό σχέδιο για να μειώσει τα επίπεδα του ελλείμματος με αξιόπιστο ρυθμό και να θέσει το δημόσιο χρέος σε “εύλογη καθοδική πορεία”. Τα σχέδια ανά χώρα θα πρέπει πρώτα να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των πρωτευουσών και στη συνέχεια να εγκριθούν από το Συμβούλιο της ΕΕ.
Οι δημοσιονομικές προσαρμογές που είναι απαραίτητες για την επίτευξη -ή τουλάχιστον την προσέγγιση- των ορίων του 3% και του 60% θα πραγματοποιηθούν σε μια περίοδο τεσσάρων ετών και θα μπορούσαν να παραταθούν σε επτά έτη με αντάλλαγμα περαιτέρω μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις.
Ενώ ο συνδυασμός της δημοσιονομικής βιωσιμότητας και της εθνικής “ιδιοκτησίας” χαιρετίστηκε από όλους, δεν ήταν αρκετός για να επιταχύνει τις διαπραγματεύσεις: οι πρωτεύουσες πέρασαν τους τελευταίους μήνες παζαρεύοντας για διατάξεις εξαιρετικά τεχνικής φύσεως, συμπεριλαμβανομένων των εγγυήσεων για τη μείωση του χρέους.
Η Ισπανία είχε αρχικά στοχεύσει[5] στη συνεδρίαση της Πέμπτης ως την επιθυμητή ημερομηνία για να σφραγίσει μια συμφωνία σχετικά με μια αναθεωρημένη νομοθετική πρόταση. Αλλά μετά από μια σειρά “50 συναντήσεων και επαφών” με τα άλλα 26 κράτη μέλη, η προεδρία επέλεξε αντ’ αυτού να καταθέσει μια “ζώνη προσγείωσης” για να προχωρήσουν οι συζητήσεις, δήλωσε η Νάντια Καλβίνιο, υπηρεσιακή υπουργός Οικονομίας της Ισπανίας.
«Σήμερα βλέπουμε ότι υπάρχει συμφωνία για τα βασικά στοιχεία και τον μηχανισμό των νέων δημοσιονομικών κανόνων», δήλωσε η Καλβίνιο μετά την υπουργική συνάντηση (ECOFIN).
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜε βάση τη “σημαντική πρόοδο” που σημειώθηκε την Πέμπτη, εξήγησε, η ισπανική προεδρία θα μεταφράσει το έγγραφο εργασίας σε μια κατάλληλη νομική πρόταση, η οποία στη συνέχεια θα συζητηθεί από τους υπουργούς σε έκτακτη συνεδρίαση αργότερα αυτόν τον μήνα.
Ιδανικά, σημείωσε η Καλβίνιο, η οριστική συμφωνία θα σφραγιστεί στις 8 Δεκεμβρίου, όταν αναμένεται να συγκεντρωθούν εκ νέου οι υπουργοί Οικονομίας και Οικονομικών. Οποιοσδήποτε πιθανός γαλλογερμανικός συμβιβασμός θα “ενσωματωθεί” στις εργασίες της προεδρίας, πρόσθεσε.
[Η εκτίμησή μας είναι ότι μπορεί να χρειαστούμε δύο (περισσότερες συνεδριάσεις) για να οριστικοποιήσουμε και να καταλήξουμε σε συμφωνία επί του νομικού κειμένου», δήλωσε η Καλβίνιο.
Η πιθανή συμφωνία του Συμβουλίου θα πρέπει στη συνέχεια να υποβληθεί σε διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτού τεθεί σε ισχύ κάποια στιγμή στις αρχές του 2024.
References
- ^ Αγγλικά (www.euronews.com)
- ^ στην πολύμηνη συζήτηση (www.euronews.com)
- ^ ευρωεκλογών (www.euronews.com)
- ^ που υποβλήθηκε τον Απρίλιο (www.euronews.com)
- ^ αρχικά στοχεύσει (www.euronews.com)